Ruimte in transitie.

De erfenissen van ons ruimtelijk en politiek beleid in het verleden leiden tot pad-afhankelijke ontwikkelingen en een niet-duurzame lock-inn. We staan stil bij dit actuele socio-technische regime en verkennen waar kiemen liggen voor transities.

Tom Coppens

Prof. Dr. Ir-Arch. Tom Coppens is hoogleraar ruimtelijke planning en stedenbouw aan de universiteit Antwerpen.

Door transitiepatronen en -mechanismen te herkennen, kun je erop inspelen, er gebruik van maken en uw rol in de grote transities van dit moment spelen. transtiemanagement en de X-curve worden geïntro-duceerd met voorbeelden uit domeinen als wijkontwikkeling, mobiliteit, voedsel,...

Prof. dr. Derk Loorbach

Prof. dr. Derk Loorbach is hoogleraar sociaal-economische transities en directeur van DRIFT. Hij is al twintig jaar activist, onderzoeker, adviseur en leerling in transities naar duurzame toekomsten. Hij is een van de grondleggers van de transitiemanagement-aanpak als een nieuwe manier van governance voor duurzame ontwikkeling, met meer dan honderd publicaties in dit vakgebied op zijn naam. Als actie-onderzoeker is hij betrokken bij vele transitie-processen in de bestuurs- en zakenwereld, het publieke domein en in de wetenschap.”

In deze module schetsen we het grotere kader van welke typen macht er zijn en de turbulenties die machtsverschuivingen binnen transities genereren. Aan de hand van levende voorbeelden uit de energietranstie worden transitiekaders zoals het muli-level-perspectief en het multi-actorperspectief – tastbaar gemaakt.

Marieke Verhagen

Marieke Verhagen werkt als adviseur en coördinator educatie & netwerken bij DRIFT. Ze is gedreven om mensen te laten ervaren dat we deze wereld anders kunnen organiseren dan we nu doen. Zij laat daarom graag mensen met diverse achtergronden contact maken met elkaar, met complexiteit en met de kracht van paradoxen. Marieke werkt op projecten over leren in netwerken en zelforganisatie & leiderschap. Verder heeft ze ervaring met impactmetingen binnen complexe systemen, economische- en bedrijfstransities en begeleiding van transitiearena’s.”

Hoe maak je nu de vertaalslag naar de eigen praktijk en organisatie? Aan de hand van het systeemveld in de zorgsector exploreert dit labo op dezelfde werkwijze het systeemveld voor de bouweconomie. We maken zicht op aan de gang zijnde (verander)kracht en hebben aandacht voor uw eigen positie, rollen en mogelijkheden om invloed uit te oefenen in dit systeemveld.

Dirk Van de Poel

Dirk Van de Poel werkt als zelfstandig ‘senior expert’ voor Bopro inzake transitiesturing. Hij is opgeleid als trainer in System Thinking en gezondheidsagogiek en als transitiemanager aan de Erasmusuniversiteit Rotterdam - DRIFT. Hij beschikt over de specifieke kennis en praktijkervaring bij het ondersteunen van complexe (ruimtelijke) processen.

Herman Toch

Herman Toch is co-oprichter van FLRISH. Herman is al sinds jaar en dag gefascineerd door de wereld in verandering.. Hij koos na verschillende internationale jobs als marketeer en algemeen directeur voor een ruimer perspectief. Hij verdiepte zich in de wereld van purpose en maatschappijbouwend ondernemen. Herman is voornamelijk actief in de sectoren zorg, voeding en toerisme. Hij is auteur van de boeken: ‘Transformeren om te overleven (2012), Happy Profit (2014), The Positieve Sum Game (2019), en Scenarioagility (2020).

Aan de hand van best practices en voorbeelden uit binnen- en buitenland laten we zien hoe datatechnlolgie slimme gebouwen en de slimme stad met lekaar kunnen verbinden. Hoe leidt deze technologie tot andere processen en zelfs fysieke wijzigingen in de stad?

Prof. Pieter Ballon

Prof. Pieter Ballon is professor aan de VUB en directeur bij imec, het Vlaamse digitale innovatie-instituut. Hij is expert in business model innovatie in de sectoren van slimme media en slimme steden. Hij is auteur van ‘Smart Cities: Hoe technologie onze steden leefbaar houdt en slimmer maakt’ en ‘De Stad is een Boek’.

Complexe megatrends zoals klimaatopwarming, bevolkingsgroei en economische ontwikkeling, zetten onze steden onder druk. De transitie naar duurzaam ruimtegebruik dient daarbij opgevat als een co-cretaief en adaptief proces tussen steeds meer belanghebbenden en betrokkenen.

Prof. Marc Craps

Prof. Marc Craps (PhD Organisatiepsychologie) is hoofddocent aan de KU Leuven, campus Brussel. Zijn onderzoek aan het Centrum voor Duurzaam Ondernemen van de Faculteit Economie en Management, focust op de kwaliteit van samenwerking tussen multipele maatschappelijke actoren, voor een adequate omgang met de complexe uitdagingen van duurzaamheid.

Gebieds- en vastgoedontwikkeling vraagt bij uitstek om een lange termijnperspectief. We verkennen verschillende uitdagende praktijkvoorbeelden van anders denken en doen in ruimtelijk handelen. Vanuit verschillende sectorale contexten maken we kennis met inspirerende beleidsbeïnvloeding van ruimtelijke planning en ontwikkeling.

An Rekkers

An Rekkers startte haar carrière in de erfgoedsector, waar ze vier opeenvolgende edities de coördinatie van de Open Monumentendag Vlaanderen op zich nam. Ze verruimde de blik naar landschappen en natuur als coördinator van het regionaal landschap Pajottenland & Zennevallei en kon daarna kennismaken met waterbeleid bij Kanaalgidsen vzw. De fascinatie voor een kwaliteitsvolle leefomgeving werd stevig gevoed in de opleiding Stedenbouw en Ruimtelijke Planning (VUB, 2017). Sinds 2013 is An directeur van de Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning (VRP), waar ze haar passie kan delen met een breed netwerk van ruimtemakers.

Transiteopgaves zitten vol onverwachte obstakels en kansen, zelfs onzekerheid en controverse. Wat echt belangrijk is, wordt vaak doorheen het proces pas duidelijk. Klassieke monitoring met meten en afrekenen zal niet gaan. In deze sessie introduceren we reflexieve monitoring , een tool gebaseerd op leren en bijsturen in de eigen transitiecontext.

Mara de Pater

Bij DRIFT werkt Mara aan een breed spectrum van thema's en projecten, waarbij ze haar interdisciplinaire achtergrond gebruikt om problemen analytisch en holistisch aan te pakken. Ze heeft Milieukunde gestudeerd in Wageningen (BSc & MSc), met als specialisatie milieubeleid en internationale politiek, en heeft ook een MSc in Culturele Antropologie afgerond aan de Universiteit Utrecht. Voor beide masters deed Mara onderzoek in Nederland en in het buitenland (o.a. in de VS en Hongarije), gericht op (de-)democratisering en klimaatbeleid.

In deze sessie maken we kennis met RIO, refelexief-interactief ontwerp. een ontwergerichte benadering die vertrekt van het idee dat systeeminnovatie kan gefaciliteerd worden. Aan de hand van twee concrete cases laten we zien hoe dit werkt.

John Grin

Prof. dr. John Grin is hoogleraar beleidswetenschappen en systeem-innovatie aan de Universiteit van Amsterdam, en medeoprichter van het Kennisnetwerk Systeeminnovaties en Transities (KSI). Hij werkt vanuit een interdisciplinaire onderzoeksaanpak, puttend uit o.a. politicologie, wetenschap, technologie- en innovatie-studies, sociologie en geschiedenis. Daarnaast heeft hij een grote interesse in beleidsanalyse en ontwerp, beleidsimplementatie, leren over beleid, en democratische governance.”

Opzetten van transitiecoalities en value network mapping. Hoe geef je handen en voeten aan al die opgedane transitiekennis? De uitdaging schuilt in de actie. Doorheen dit labo gaan we aan de slag met de toepassing van ‘value network mapping’ om transitekennis bruikbaar te maken in de praktijk.

Dirk Van de Poel

Dirk Van de Poel werkt als zelfstandig ‘senior expert’ voor Bopro inzake transitiesturing. Hij is opgeleid als trainer in System Thinking en gezondheidsagogiek en als transitiemanager aan de Erasmusuniversiteit Rotterdam - DRIFT. Hij beschikt over de specifieke kennis en praktijkervaring bij het ondersteunen van complexe (ruimtelijke) processen.

Yves De Weerdt

Yves De Weerdt is transitiesocioloog en werkt bij de VITO als onderzoekscoördinator Duurzaamheidstransities. Hij gebruik het transitiedenken als kader om sociaalwetenschappelijke perspectieven, planning, beleid, sociale innovatie en technologie samen te brengen om de transitie naar duurzaamheid te versnellen. Bijzondere aandacht gaat daarbij uit naar co-creatie, actiegerichte leerprocesssen en systemische benaderingen. Steden ziet hij daarbij als uitgelezen plekken om daarmee aan de slag te gaan.

De choreografie van ruimte: een a-typische benadering van onze eigen invulling van ruimte.

Kiki Vervloessem

Kiki Vervloessem is choreografe en adjunct algemeen directeur bij Opera Ballet Vlaanderen. Zij ademt dans uit. Naast het dansen volgde Kiki filosofie en culturele studies in Leuven.

Transities begriijpen begint met anders kijken. Van hieruit ga je ook anders denken, anders voelen en uitiendelijk anders handelen. Transities zijn daarom altijd mensenwerk.

Dirk Van de Poel

Dirk Van de Poel werkt als zelfstandig ‘senior expert’ voor Bopro inzake transitiesturing. Hij is opgeleid als trainer in System Thinking en gezondheidsagogiek en als transitiemanager aan de Erasmusuniversiteit Rotterdam - DRIFT. Hij beschikt over de specifieke kennis en praktijkervaring bij het ondersteunen van complexe (ruimtelijke) processen.

Yves De Weerdt

Yves De Weerdt is transitiesocioloog en werkt bij de VITO als onderzoekscoördinator Duurzaamheidstransities. Hij gebruik het transitiedenken als kader om sociaalwetenschappelijke perspectieven, planning, beleid, sociale innovatie en technologie samen te brengen om de transitie naar duurzaamheid te versnellen. Bijzondere aandacht gaat daarbij uit naar co-creatie, actiegerichte leerprocesssen en systemische benaderingen. Steden ziet hij daarbij als uitgelezen plekken om daarmee aan de slag te gaan.